از آنجا که پروفیل‌های فولادی به مرور زمان و در اثر فشارهای مکانیکی و تماس‌های فیزیکی بین دو سطح فرسوده می‌شوند و کارآیی خود را از دست می دهند، در مواردی که این موضوع اهمیت بالایی دارد، از ورق‌های ضد سایش (Abrasion Resistant Steel Plate) استفاده می‌شود. این دسته ورق‌ها علاوه بر این، مقاوم در برابر خوردگی و نیروهای خمشی هستند و همچنین بر حسب میزان عناصر تشکیل دهنده خود، خاصیت جوش‌پذیری، ماشین‌کاری بدون شکست و چقرمگی مطلوبی نیز دارند. گریدهای مختلفی از شمش فولاد در تولید ورق‌های ضد سایش مورد استفاده قرار می‌گیرد و بر همین اساس ورق با درج یک عدد در کنار آن شناخته می‌شود. این اعداد نشان‌دهنده سطح سختی ورق و میزان مقاوم بودن آن در برابر سایش است. به همین دلیل انواع متفاوتی با نام‌ها و برندهای متنوع از ورق ضد سایش در بازار وجود دارد در ادامه انواع ورق های ضد سایش مثل راک استار، دیلیدور، دورستات، سیدور، هاردوکس، ck60 و ck45 را بررسی می کنیم و نهایتا درباره قیمت و خرید آنها صحبت می کنیم.
ورق ضدسایش چیست؟
ورق ضد سایش (Abrasion Resistant Steel Plate) نوعی از ورق‌های فولادی آلیاژی با درصد کربن معمولا بالا است که در مقابل سایش از خود مقاومت بسیار مطلوبی نشان می‌دهد. انواع ورق های ضد سایش موارد زیر هستند:
ورق ضد سایش راک استار
ورق Rock Star در گریدهای متنوعی تولید می‌شود که متداول‌ترین آن درجه سختی ۴۰۰ با درصد کربن پایین است. به همین دلیل این ورق دارای قابلیت جوشکاری بالا، شکل‌پذیری مناسب و چقرمگی مطلوب است. ورق راک استار معمولا در ضخامت‌های ۶ تا ۷۵ میلی‌متر در بازار وجود دارد. از عمده کاربردهای آن می‌توان به ساختمان‌سازی، ساخت ماشین آلات کشاورزی، تجهیزات استخراج معدن، صنعت فولاد و خودروسازی و همچنین نوار نقاله اشاره کرد.
ورق ضد سایش دیلیدور
ورق Dillidur در سه دسته با نام‌های L، V، C دارای سختی بسیار بالا و چقرمگی مناسب است. در میان انواع این ورق، نوع V درصد کربن کمتر، نوع L چقرمگی پایین‌تر و نوع C نیز پایین‌ترین چقرمگی به دلیل وجود کربن بالا را دارند. به عبارتی هر اندازه میزان چقرمگی کمتر باشد، تحمل ورق در برابر ضربه و فشار هم کاهش می‌یابد. بنابراین هنگام کاربرد ورق دیلیدور در صنایع مختلف، باید به این نکته توجه کرد. این نوع ورق ضد سایش بیشتر در خودروسازی، معدن و تاسیسات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ورق ضد سایش دورستات
ورق Durostat معمولا با درجه سختی یا گریدهای ۴۰۰ تا ۶۰۰ در بازار عرضه می‌شود. به دلیل مقاومت و استحکام بالای آن بر حسب این میزان سختی، کاربرد ورق دورستات در معدن، ساخت تجهیزات کشاورزی و صنعت تولید سیمان بسیار است. ورق ضد سایش دورستات به نسبت سایر انواع ورق‌های فولادی قابلیت جوشکاری و ماشین‌کاری بالاتری دارد. ضمن اینکه چقرمگی آن در درجه حرارت‌های پایین، مطلوب است. در قسمت صفر تا صد ورق دورستات؛ بررسی ویژگی‌ها و کاربرد، این ورق، مفصلا توضیح داده شده است.
ورق ضد سایش سیدور
ورق Sidur که تولید کشور اسلونی است، با گریدهای ۴۰۰، ۴۵۰ و ۵۰۰ و ضخامت ۸ میلی‌متر به بالا در بازار عرضه می‌شود. ویژگی خاص این ورق، درجه سختی و استحکام بالا و همچنین چقرمگی مطلوب آن در درجه حرارت‌های پایین است. ورق ضد سایش سیدور بیشتر در تولید تجهیزات استخراج معدن، بولدوزها، تیغه‌های برش، چرخ دنده‌ها، تجهیزات نقلیه صنعتی و وسائل پردازش فلزات که در تماس مداوم با انواع سطوح هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ورق ضد سایش CK60
این دسته ورق که بر اساس استانداردهای موسسه DIN آلمان تولید می‌شود، در دسته انواع ورق های ضد سایش گرید پایین قرار دارد. میزان کربن بکار رفته در تولید ورق CK60 بیشتر از ۰.۵۷ درصد و کمتر از ۰.۶۵ درصد است و معمولا در ضخامت‌های ۱ الی ۱۰۰ میلی‌متر در بازار عرضه می‌شود. از آنجا که فولاد بکار رفته در تولید این ورق به شکل تسمه است، بیشتر در مواردی کاربرد دارد که تحت فشار یا ضربه بالایی هستند. استفاده عمده آن در ساخت ماشین‌آلات راه‌سازی، قطعات خودرو، ماشین‌آلات کشاورزی و سازه‌های نظامی است. به عنوان یکی از پر کاربردترین ورق‌های ضد سایش سری CK، این ورق همچنین در ساخت دیسک‌های صنعتی نیز بکار می‌رود.
ورق ضد سایش هاردوکس
ورق Hardox با درجه سختی‌های ۴۰۰، ۴۵۰، ۵۰۰، ۵۵۰ و ۶۰۰ تولید و به بازار عرضه می‌شوند و به عنوان معروف‌ترین ورق‌های ضد سایش به حساب می‌آید. البته در برخی مواقع درجه سختی‌های بالاتری از آن نیز قابل دسترسی است، با این حال دو گرید ۴۵۰ و ۵۰۰ بیش از سایر موارد در صنایع مورد استفاده قرار می گیرند. هر اندازه میزان سختی این ورق بالاتر رود، استحکام کششی و انعطاف آن کمتر می‌شود. ویژگی خاص ورق ضد سایش هاردوکس، قابلیت جوشکاری آن حتی با استفاده از روش‌های معمول است که این خاصیت در صنعت خودروسازی بسیار کاربرد دارد. با این حال به دلیل استحکام کششی پایین این ورق، نمی‌توان آن را در پل‌سازی یا ساخت تیر، ستون‌ها بکار برد. در قسمت معرفی انواع ورق هاردوکس و کاربرد آنها این ورق هایی که گفتیم را مفصلا توضیح داده ایم.
ورق ضد سایش CK45
این ورق نیز در کنار نوع CK60 جزو دسته‌های گرید پایین ضد سایش با میزان کربن متوسط به حساب می‌آید. اما در مقایسه با همتای، خود دارای میزان کربن پایین‌تر، کمترین میزان سختی و مقاومت پایین‌تر در برابر سایش است. با این حال مقاومت فیزیکی مناسبی در مقابل ضربه و تنش‌های وارده دارد. فرایند جوشکاری در آن به دلیل ترکیبات کربن و منگنز موجود در ورق، باید با دقت انجام گیرد تا ترک‌خوردگی در محصول تولیدی ایجاد نشود. قیمت مناسب ورق CK45 و خواص مطلوب آن به خصوص قابلیت تحمل درجه حرارت بین ۲۵- تا ۴۸۰+ درجه سانتی‌گراد باعث شده است که در ساخت ابزار و وسایل مختلف در صنایعی مانند نفت، پتروشیمی، خودرو و ساختمان بسیار مورد استفاده قرار گیرد. همچنین برای تولید ابزارآلاتی مانند چکش، انبردست، چاقو، مته یا ساخت محورهای پمپ، شفت و غلتک‌های صنعتی هم کاربرد دارد.
قیمت و نحوه خرید ورق ضد سایش
همان‌طور که مشخص است، درجه سختی، نوع، برند شرکت تولید کننده، ضخامت و وزن ورق‌های ضد سایش با یکدیگر متفاوت هستند. بر همین اساس و بویژه با توجه به درصد کربن موجود در آنها، قیمت نیز تغییر خواهد کرد. به نحوی که ورق‌های با درصد کربن بالاتر، قیمت بیشتری هم دارند. از طرفی از آنجا که این دسته ورق‌ها همگی وارداتی هستند، قیمت آنها تابع نوسانات بازار ارز و میزان عرضه و تقاضا است. بنابراین برای برآورد هزینه خرید ورق‌های ضد سایش لازم است به فروشگاه‌هایی مراجعه کنیم که قیمت روزانه را در اختیار خریدار قرار می‌دهند. از طرفی دریافت مشاوره جهت تهیه آنها و همچنین تضمین کیفیت کالا نکته‌هایی است که هنگام جستجو و مراجعه به فروشندگان باید همواره در نظر گرفت.
با سالهای سال سابقه در عرصه فولاد و آهن آلات، برای شما می نویسیم. تا نوشته های ما، راهنمایی برای شما باشد و اطلاعات شما را در این رابطه افزایش دهد. چون معتقدیم که دانش بیشتر شما، باعث اتخاذ تصمیم بهینه خواهد شد.
