در ساخت پله‌های خانگی و پله های صنعتی سنگین بار انتخاب مناسب‌ترین نبشی به عنوان پرطرفدارترین پروفیل L شکل بسیار اهمیت دارد. تعیین جنس بهینه و بهترین نبشی با توجه به روش تولید به‌دلیل تاثیر در استحکام و مقاومت نهایی سازه یکی از اصول انتخاب مناسب‌ترین پله فلزی با طراحی مهندسی است. پله های پر تردد صنعتی و سازه های فلزی مقاوم نیازمند اتصالات فلزی دقیق با توجه به قابلیت تحمل بار هستند. همچنین استفاده از نبشی در محیط‌های باز هم نیاز به انتخاب پله های فلزی مقاوم در برابر خوردگی و پله های فلزی با دوام بالا دارد. فرایند انتخاب بهترین نبشی برای پله فلزی فعالیتی مهندسی است که در مرحله اول توجه به نکات فنی و ایمنی بسیار اهمیت دارد. بنابراین در مطلب پیشرو بعد از معرفی انواع نبشی فلزی مناسب پلکان، راهنمای فنی انتخاب و خرید آن‌را نیز توضیح می‌دهیم.
انواع نبشی و کاربرد آن در ساخت پله فلزی
نبشی نوعی پروفیل فولادی است که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مقاطع فلزی در ساختمان‌سازی بسیار کاربرد دارد. این پروفیل از دو ضلع عمود بر هم تشکیل شده است و نقش اتصال بخش‌های مختلف سازه، افزایش ایمنی و یکنواخت کردن توزیع بار را بر عهده دارد. از نبشی‌ها در ساخت شیروانی، تیرچه، بادبند، پشت‌بند و مهار بین ستون، خرپا و پلکان‌‌های فلزی استفاده می‌شود. (در قسمت انواع نبشی می توانید اطلاعات کلی تری درباره انواع نبشی بخوانید.) در میان انواع مختلف نبشی از لحاظ شکل ظاهری و روش تولید، موارد زیر به‌عنوان نبشی پله فلزی شناخته می‌شوند:
- نبشی فابریک: این نوع نبشی فولادی به روش نورد گرم تولید می‌شود و دارای سطح یکنواخت و استحکام بسیار بالایی است. با توجه به مقاومت مناسب این نوع نبشی در برابر فشارهای وارده، از آن در پله فلزی صنعتی، پله‌های پر تردد حمل بار سنگین یا پله‌های عمومی استفاده می‌شود. اسکلت پله و نگهدارنده کف پله هم یکی دیگر از کاربردهای این نوع نبشی است.
- نبشی پرسی: روش تولید این نبشی‌ها نورد سرد است و سطحی صاف‌تر اما مقاومتی کمتر نسبت به نبشی‌های فابریک دارند. به همین جهت بیشترین کاربرد نبشی پرسی در پله‌های فلزی کم تردد و حمل بار سبک یا خانه‌ها است.
اما اگر از لحاظ جنس به‌کار رفته در ساخت نبشی بخواهیم دسته‌بندی دیگری داشته باشیم، کاربرد این پروفیل در پله‌های فلزی نیز متفاوت می‌شود.
- نبشی گالوانیزه (فولاد با پوشش روی): این جنس نبشی‌ها با توجه به مقاومت بالای خود در برابر رطوبت و خوردگی مناسب پله‌های فلزی در فضای باز یا مناطق با رطوبت بالا هستند. همچنین در کارگاه‌ها یا کارخانجات صنعتی که با مواد شیمیایی سر و کار دارند، این نوع نبشی مناسب‌تر است.
- نبشی آلومینیومی: جنس سبک و البته با دوام این نوع نبشی کاربرد آن در پله فلزی مدرن و پروژه‌های خاص ساختمان‌سازی را بیشتر می‌کند.
- نبشی استنلس استیل: مقاوم‌ترین و البته گران‌قیمت‌ترین جنس نبشی که ظاهری زیبا و کاملا ضد زنگ دارند. این نوع نیز بیشتر در پله‌های مدرن فلزی برای فضاهای داخلی ساختمان استفاده می‌شوند.
مقایسه نبشی فابریک و پرسی در ساخت پله فلزی
فرایند تولید پروفیل نبشی فابریک به شکلی است که در نهایت ساختار شیمیایی آن متراکم‌تر و همگن‌تر می‌شود. در نتیجه تحمل بیشتری در برابر بارهای سنگین یا ضربات تکرار شونده دارد. همچنین احتمال تغییر حالت یا خم شدن آن موقع نصب در اثر فشارهای نقطه‌ای وارده کمتر است. در حقیقت تحمل بار نقطه ای بیشر، بالاتر بودن مقاومت در برابر پیچش و پایداری در برابر خمش به دلیل ساختار فشرده نبشی فابریک باعث می‌شود که پله‌های فلزی در معرض لرزش و ضربه استحکام بیشتری داشته باشند.
اما در مقایسه، نبشی پرسی توان تحمل بار کمتری دارد. در عین حال با توجه به دقت بالای ابعادی حین تولید و ظاهر زیباتر در پروژه های سبک‌تر، کم‌هزینه‌تر و فضاهای دکوراتیو بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
استانداردهای مورد نیاز برای نبشی با کاربرد در پله‌های فلزی
هر تولید‌کننده‌ای، مطابق مقررات کشوری یا بین‌المللی استانداردهای مشخصی را در ساخت نبشی رعایت می‌کنند. همه پروفیل های فولادی استاندارد مانند نبشی مشخصات فنی معینی با توجه به ابعاد و ضخامت، زاویه بین بال‌های نبشی، مقاومت تسلیم و کشش، ترکیب شیمیایی فولاد مصرفی و میزان مجاز انحراف از ابعاد اسمی حین تولید دارند. هنگام خرید نبشی برای پله فلزی لازم است استانداردهای تولید را از تامین‌کننده کالا دریافت کرد تا بهترین نوع نبشی بر اساس نیاز انتخاب شود. متداول‌ترین استاندارد نبشی پله فلزی عبارتند از:
- استاندارد ملی ISIR 13968
- استاندارد اروپایی EN 10056
- استاندارد آلمانی DIN 1028
- استاندارد آمریکایی ASTM A36 و ASTM A572
- استاندارد روسی GOST 8510 و GOST 8240
راهنمای فنی انتخاب نبشی برای پله‌های فلزی
در انتخاب بهترین نبشی برای پله‌های فلزی ساختمان مواردی مانند نیاز پروژه، محل نصب، استاندارد تولید و میزان تحمل بار تاثیر دارد. این فرایند تصمیمی مهندسی است که بیشتر از هزینه خرید نبشی، شاخص‌های فنی مهم هستند. بنابراین بهتر است مشاوره تخصصی از تامین‌کنندگان نبشی یا طراحان پروژه را در این مورد دریافت کرد. پاسخ به سوالات زیر راهنمای خوبی برای جمع‌آوری اطلاعات لازم و ارائه آن به شرکت تامین‌کننده نبشی است:
تاثیر شرایط آب و هوایی بر انتخاب نوع نبشی برای پله فلزی
میزان رطوبت و سطح بارندگی منطقه، همچنین قرار داشتن پله در مجاورت دریا یا محیط‌های خورنده شیمیایی تعیین‌کننده جنس مناسب نبشی برای پله فلزی است. بنابراین نبشی‌های بدون پوشش رنگ کوره‌ای در ساخت پله های مقاوم در برابر خوردگی و رطوبت کاربردی ندارند و باید از نبشی دارای پوشش ضد زنگ گالوانیزه، استنلس استیل یا آلومینیومی با توجه به نیاز استفاده کرد. همچنین از آنجا که نوسانات شدید دما در محیط، سازه را منبسط یا منبقض می‌کند، جنس نبشی با مشاوره مهندسان پروژه باید طوری انتخاب شود که مقاومت لازم برای تحمل این شرایط را داشته باشند.
ملاحظات ضریب ایمنی سازه در انتخاب نبشی برای پله فلزی
میزان تردد، وزن بارهای مورد نظر برای حمل و نقل از پله و میزان قرارگیری پله در برابر ضربه یا لرزش نکات ایمنی تعیین‌کننده نوع نبشی هستند. نبشی‌های فابریک با توجه به مقاومت بالای آن‌ها در برابر ضربه، خمش و پیچش گزینه اصلی برای استفاده در پله‌های اضطراری، پله‌های صنعتی حمل بار یا پله‌های فلزی پر تردد به حساب می‌آیند. البته در این مورد توجه به استانداردهای کیفی تولید نبشی و بررسی مشخصات فنی و مکانیکی آن‌ها بسیار اهمیت دارد.
نوع پروژه و کاربرد پله فلزی در ساختمان
با توجه به کاربرد پله فلزی در ساختمان، نوع نبشی به کار رفته در آن نیز متفاوت است. در پله‌های فلزی خانگی یا موارد دکوراتیو در فضای داخلی ساختمان، نبشی پرسی با پوشش رنگ کوره‌ای مقاوم انتخاب مناسبی است. اما برای پله‌های فلزی صنعتی یا انواع مورد استفاده در حمل بارهای سنگین حتما باید از نبشی فابریک با پوشش گالوانیزه استفاده شود. همچنین اگر ظاهر نبشی از لحاظ زیبایی اهمیت دارد، نبشی‌های آلومینیومی، استیل یا انواع پوشش یافته با رنگ اپوکسی گزینه بهتری هستند.
جمع‌بندی
انتخاب مناسب‌ترین نبشی برای پله‌های فلزی بیش از بحث هزینه‌ای آن یک تصمیم مهندسی با در نظر گرفتن شرایط پروژه و ایمنی سازه است. در پله های فلزی با طراحی مهندسی نکاتی مانند کاربری مسکونی یا صنعتی، میزان تردد، محل نصب و میزان تحمل بار در نظر گرفته می‌شوند. با توجه به این شاخص‌ها نبشی‌های فابریک با توجه به استحکام بالا و مقاومت مناسب‌تر در برابر بارهای سنگین گزینه اولویت دار برای پله‌های فلزی صنعتی و پله‌های پرتردد عمومی هستند. نبشی پرسی نیز در پروژه‌های خانگی یا دکوراتیو بیشتر کاربرد دارند. البته جنس نبشی در محیط‌های خورنده یا مرطوب نیز حتما باید از نوع گالوانیزه، آلومینیوم یا استنلس استیل باشد. توجه به استانداردهای کیفی تولید و مراجعه به تامین‌کننده معتبر نیز مانع خرید کالای بی‌کیفیت و غیر ایمن می‌شود. کلیه پیمانکار و فعالان حوزه ساختمان در صورت تمایل می‌توانند علاوه بر دریافت مشاوره تخصصی رایگان از شرکت نیک فولاد، مناسب‌ترین نبشی با استانداردهای بین المللی برای پله‌های فلزی پروژه خود را تهیه کنند.
با سالها سابقه در عرصه فولاد و آهن آلات، برای شما می نویسیم. تا نوشته های ما، راهنمایی برای شما باشد و اطلاعات شما را در این رابطه افزایش دهد. چون معتقدیم که دانش بیشتر شما، باعث اتخاذ تصمیم بهینه خواهد شد.
