ورقهای استیل بهدلیل ویژگیهایی مانند مقاومت بسیار در برابر خوردگی، پایداری حرارتی و قابلیت بازیافت یا زیست سازگاری کاربرد بسیاری در تولید انواع تجهیزات دارند. ضمن اینکه مقاومت مکانیکی بالا ، سطح صیقلی و صاف و طول عمر مناسب این ورقها ضمن بهحداقل رساندن احتمال آلودگی بیمارستانی ناشی از استفاده تجهیزات، هزینههای عملیاتی بهدلیل تعویض مکرر ابزار و لوازم بیمارستانی را کاهش میدهد. در این مطلب بعد از بررسی دلایل اصلی کاربرد ورق استیل در صنعت پزشکی، متداولترین گریدها و استانداردهای ورق استیل پزشکی را تشریح میکنیم. اگر با ورق استیل آشنایی کمی دارید، به قسمت ورق استیل چیست می توانید مراجعه کنید.
چرا استیل بهترین انتخاب در صنعت پزشکی است؟
طبق آمار منتشر شده توسط سازمان بین المللی غذا و دارو، ۹۵ درصد تجهیزات پزشکی در جهان از ورق استیل با گریدهای مختلف تولید میشوند. ضمن اینکه انتظار میرود تا سال ۲۰۲۸ میلادی بازار ورق استیل پزشکی به ۱۲.۵ میلیارد دلار در سطح بین المللی برسد. دلیل این توجه به ورق استیل در صنعت پزشکی، ویژگیهای متفاوت آن از نظر پایداری شیمیایی، مقاومت در برابر خوردگی، مقاومت در برابر ترک خوردگی ناشی از حرارت، قابلیت بازیافت و تمیز کردن راحت نسبت به سایر ورقها است. حال ببینیم هر یک از این ویژگیها چه کمکی به این صنعت میکند.
اهمیت مقاومت در برابر خوردگی در ورقهای استیل پزشکی
محیطهای پزشکی به دلیل استفاده از مواد شیمیایی، محیط مرطوب و مایعات خورنده، شرایط خاصی دارند. بنابراین لازم است تجهیزات و ابزار مورد استفاده مقاومت بالایی در برابر خوردگی داشته باشند. ورقهای استیل به دلیل داشتن ترکیبات مناسب از کروم و نیکل در ساختار خود، مقاومت در برابر اکسیداسیون و خوردگی دارند. بنابراین هنگام استفاده در این محیطها سطح فلز دچار آسیب ناشی از واکنش شیمایی نمیشود.
مقاومت دمایی ورق استیل و نقش آن در پزشکی
در محیطهای بیمارستانی و پزشکی بسیاری از تجیهزات نیاز به استریل کردن در درجه حرارتهای بالا دارند تا آلودگیها و عفونت از بین برود. از طرفی در این صنعت تجهیزات ممکن است در معرض تغییرات دمایی ناگهانی قرار گیرند و این تغییرات نیاز به استفاده از ساختارهایی بادوام و پایدار در برابر این تغییرات است. ورقهای استیل ضد زنگ به دلیل مقاومت بالای دمایی خود حتی تا حدود ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد بدون تغییر شکل و آسیب فیزیکی بهعنوان گزینه اول برای استفاده از صنعت پزشکی به حساب می آیند.
نقش استیل ضد زنگ در جلوگیری از عفونت های بیمارستانی
در مرحله اول سطح صیقلی و غیر متخلخل ورق استیل، باعث میشود که آلودگیهای محیط و باکتریها بر روی آن نچسبند. بنابراین سطح غیر متخلل آن باعث تمیز شدن آسان تجهیزات میشود و در نتیجه با جلوگیری از تجمع باکتریها، خطر انتقال عفونت نیز کاهش مییابد. از طرف دیگر مقاومت حرارتی بالا، عدم آسیب در محیطهای شیمایی و خورنده ورق استیل باعث میشود که طول عمر و دوام آن به نسبت سایر ورقها بالاتر باشد. بنابراین عدم آسیب سطح ورق در اثر تماس با مواد اسیدی یا قلیایی و همچنین حرارت بالای استریلیزاسیون تجهیزات، میزان آلوده شدن این ورقها به هر نوع باکتری را به صفر میرساند.
کاربرد استیل ضد زنگ در صنایع پزشکی
عمده کاربردهای رایج ورق استیل در صنایع پزشکی عبارتند از:
- تجهیزات جراحی: چاقو، تیغهها، گیرهها، سوزن، سرنگ، سینک، میزهای جراحی
- تجهیزات بیمارستانی: تخت های بیمارستان، پایه تجهیزات پزشکی، اتوکلاو، سینیها، زبالهسوزها
- لوازم آشپزخانه: ظروف پخت و پز و سرو غذا
- ساخت تجهیزات تشخیصی: قطعات داخلی MRI یا اسکنرها
- آزمایشگاه و اتاق تمیز بهخصوص ساخت سیستمهای تهویه، کانالها، لوازم آزمایشگاهی، سینک
- تولید ایمپلنت های استیل ارتوپدی، ثابت نگهدارنده استخوان، پروتزها، دریچه مصنوعی قلب
انواع گریدهای استیل بهداشتی و کاربردهای آن
با توجه به نوع آلیاژ مورد استفاده در ورق استیل، گریدهای مختلفی نیز در بازار تولید میشوند که مشخات فنی و ویژگیهای متفاوتی دارند. اما از بین این ورقها، موارد زیر رایج ترینها برای استفاده در صنایع پزشکی و دارویی هستند:
- ورق استیل ۳۰۴: نوعی ورق فولادی ضد زنگ و استیل آستینیتی (غیر مغناطیسی) که حداکثر ۰.۰۸ درصد کربن دارد. سایر مواد اولیه در ترکیب این ورق، کروم به میزان ۱۸ تا ۲۰ درصد و نیکل به میزان ۸ تا ۱۰.۵ درصد است. این گرید برای کاربردهای عمومی در صنعت پزشکی مورد استفاده قرار میگیرد.
- ورق استیل ۳۱۶: این گرید ورق استیل مقاومت در برابر خوردگی بالاتری در محیط های اسیدی و کلریدی دارد. میزان کربن آن حدود ۰.۰۳ درصد و سایر ترکیبات ۱۶ تا ۱۸ درصد کروم و ۱۰ تا ۱۴ درصد نیکل است. عمدهترین کاربرد آن در ساخت تجهیزات مرتبط با مواد شیمایی اسیدی و ایمپلنتهای ارتوپدی است.
- ورق استیل ۴۲۰: این ورق حداکثر ۰.۱۵ درصد کربن دارد و بیشترین ماده اولیه آن کروم با میزان ۱۱.۵ درصد تا ۱۳.۵ درصد است. به دلیل قابلیت عملیات حرارتی برای سختکاری در ساخت چاقو، تیغه جراحی و وسایل اتاق عمل کاربرد دارد.
- ورق استیل ۴۴۰: این ورق نیز بیشتر برای ساخت لوازم جراحی و ابزار دندانپزشکی مورد استفاده قرار میگیرد. میزان کروم این گرید بین ۱۲ تا ۱۴ درصد و کربن آن ۰.۱۵ درصد است.
استانداردهای بین المللی استیل در تولید تجهیزات پزشکی
تولیدکنندگان ورق استیل ویژه صنایع پزشکی، با توجه به اهمیت ایمنی بهداشتی در تولید آن، استانداردهای خاص . مختلفی را بر حسب مقررات هر کشور رعایت میکنند. مهمترین این استانداردها به شرح زیر هستند:
- ISO5832، ASTMF138، ASTMF139 برای ایمپلنتها
- ISO 7153-1 برای ابزارهای جراحی
- ASTM A240، ISO 10993، EN 10088، ASM 5513، ASTM A666، AMS 5511 برای تجهیزات پزشکی عمومی
جمعبندی پایانی
ورقهای استیل به دلیل قابلیت شکل پذیری، قابلیت جوش پذیری، مقاومت در برابر تغییر رنگ و مواد شیمیایی خورنده کاربرد بسیاری در صنایع پزشکی دارند. استفاده از استیل در ابزار جراحی، لوازم اتوکلاو و استریلیزاسیون، ظروف آشپزخانه، ایمپلنتها به دلیل ویژگی های مکانیکی استیل در صنعت پزشکی غیر قابل جایگزینی است. همچنین در میان انواع این ورق، گرید ۳۰۴ و ۳۰۶ پرکاربردترین موارد برای ساخت تجهیزات پزشکی هستند. اما در هنگام خرید این ورق لازم است ضمن در نظر گرفتن استانداردهای بین المللی کیفی و مشاوره با کارشناسان فروشنده، بهترین و با کیفیتترینها را تهیه کرد تا حداکثر ایمنی بهداشتی در ساخت تجهیزات مربوط رعایت شود.
با سالها سابقه در عرصه فولاد و آهن آلات، برای شما می نویسیم. تا نوشته های ما، راهنمایی برای شما باشد و اطلاعات شما را در این رابطه افزایش دهد. چون معتقدیم که دانش بیشتر شما، باعث اتخاذ تصمیم بهینه خواهد شد.
